Schoonlikken van de ouderwond.

14-09-2024

Om mee te beginnen. Geen enkele ouder is perfect. Dat hoeft ook niet. Wat onze ouders niet meekregen, kunnen ze op hun beurt niet doorgeven aan ons. Zo zie je dat binnen generaties bepaalde situaties zich keer op keer herhalen. Totdat er een persoon is die zich bewust wordt van het patroon; eraan toe is en bereid om zich persoonlijk te ontwikkelen. Of je een vlotte of pittige opvoeding hebt gekend, allemaal kennen we de moeder- en vaderwond. De moederwond heeft vooral te maken met ons als kind geliefd en gezien voelen. Het heeft te maken met kunnen leunen en rusten bij een moeder die lekker in haar vel zit. De vaderwond gaat over hoe we in het leven staan. Een aanwezige vader geeft ons het vertrouwen om de wereld te ontdekken. Het duwtje om met sterke vleugels uit te vliegen. Om daar nieuwe stappen te zetten. In de wetenschap dat de vader aanwezig is ter ondersteuning. Je vader drukt een stempel op je gevoel van eigenwaarde. Het drukt een stempel op je levensplezier. Blakend van zelfvertrouwen de wereld tegemoet. Blinken we van binnenuit, dan heeft de moeder ons werkelijk gezien en gesteund in onze eigenheid. Ze zag onze unieke inhoud zoals die is zonder iets te willen wijzigen. Ze motiveerde om die inhoud te ontwikkelen. Maar als je vroeg hebt ervaren dat er geen ruimte is voor jouw emotioneel leven. Of het voornemen van jou een braaf meisje of gehoorzaam jongetje te maken, heb je misschien wel geleerd dat de enige manier om te overleven pleasen is. Al je jong beleefde dat er weinig ruimte is geweest voor jouw identiteit, heb je mogelijk geleerd om het buitenleven te verduren door steeds aan te passen. Je schijnt dan zelf niet. Je leent het licht van iemand anders zoals de maan van de zon het licht leent, omdat je niet langer weet hoe zelf te stralen. 

Voor een kind is het verschrikkelijk om aan te zien dat een ouder vanwege zijn of haar eigen wonden, niet kan voldoen aan jouw emotionele behoeften. Het gaat geloven dat het probleem bij zichzelf ligt: "Als ik op de één of ander manier perfecter was, zouden mijn ouders gelukkiger zijn en ik de goedkeuring krijgen die ik zo nodig heb..." In het gevoel van tekortschieten werd het voor ons als kind logisch om liefkozing te missen: we voldeden niet. Het kan zomaar gebeuren dat we in onze volwassenheid waardering blijven zien als beloning die we eerst moeten verdienen door onszelf te bewijzen. We worden perfectionisten, altijd bezig met een verbeter-jezelf-project. We mogen niet falen of tekortschieten in onze verantwoordelijkheden. We moeten juist handelen, we mogen niet anderen tot last zijn wat zou kunnen leiden tot gevoelens van schaamte, schuld en ontoereikendheid die de kleverige metselspecies vormen voor het fort waarin het angstig kind zich verschuilt. Opgegroeide kinderen in volwassen lijven hunkeren naar dichtbij terwijl ze uit voorzorg afstand houden. Ze verlaten als eerste om zelf niet eerst verlaten te worden. Ze zonderen af uit voorbaat niet te kwetsen uit angst de afwijzing. Ze zijn beschaamd geweest of hebben zich te zeer schuldig gevoeld.

De impact van de ouderwond vertaalde zich voor mij in moeilijk mijn plek innemen in de buitenwereld, in erkenning zoeken bij mannen, in het missen van zelfverzekerd gedrag en in een weinig eigenwaarde. Vanuit een verpletterende vrees tekort te zijn en een overspoelende angst om tekort te schieten, heb ik al jong verdwijntrucs geleerd op de werkvloer. In relaties seksualiteit ingezet in ruil voor zijn waardering. Het is de band met je vader of moeder bepaalt hoe jij later in liefdesrelaties staat. Voor mij als vrouw was mijn vader mijn eerste mannelijke 'hechtingsfiguur'. In gemis aan een emotioneel aanwezige vader, werd ik alsmaar banger. Mijn overtuiging in relaties: ik heb het niet waard en die van de wereld: het is niet te vertrouwen. Seks wat ik te bieden had in stille hoop dat IEMAND ging zien wat ik nog meer ben. Zover dat ik me zelfs op een keer vrijwillig liet misbruiken. Zover dat ik vorige jaar bedacht dat beminnen mijn beroep kon worden. Chronische ontstekingen woeden nu al weken in mijn klein bekken. Er tiert een twist in mijn bekken tussen mijn authenticiteit en de verleidster als overleving. Roos Rebergen vertaalt die kwetsuur in haar lied Raak mij aan. Ze zingt: "Wees maar stil, de mensen horen ons, de mensen krijgen ons, de mensen ruiken ons, de mensen villen ons, de mensen willen ons. Liefste, lik onze wondes schoon vooraleer ze komen.". Die zin brengt me naar de bakermat van mijn verwonding, daar waar ik mij als kind voelde falen in het gelukkig maken van mijn ouders. Met een schone lei beginnen is de zon in mij te voelen die niet langer het licht hoeft te lenen.

Zolang je je niet bewust bent van je onvervulde behoeftes als kind, hang je vast in gevoelens van wrok. Je blijft boos en dat zorgt ervoor dat je onbewust hetzelfde proces herhaalt bij je eigen partners of kinderen. Ik heb als kind niet kunnen leunen op mijn moeder die wankel stond. Ik werd opgevoed als braaf aanpepast meisje en wilde haar vooral redden. Op mijn zestiende nam ik het gezin grotendeels over toen ze ziek werd. In het gemis van kunnen rusten bij mijn moeder, versmolt ik met het trauma van mijn emotioneel afwezige vader. Met mannen kan moeilijk bij mijn eigen gevoelens blijven en ga mijn focus neerleggen bij het trauma-deel van partners. Ik ga zorgen voor het bange, behoeftige of kwetsbare jongetje in de man. Hiermee duw ik partners energetisch van me weg. Ik heb de neiging sterk voorwaarts te leven, alles te willen regelen en te fixen aangezien ik daarin controle ervaar. Ik leef op wilskracht en hou alle ballen hoog om niet te voelen wat ik innerlijk mis. Ik ken angst om geconfronteerd te worden met mijn de achterwaartse beweging: Wie zorgt er voor mij? Die vraag zet zich om in paniekaanvallen. Als ik uit voorzorg vastzit in mijn fort, ben ik voor mijn kinderen een bevroren moeder waar ze evenmin op kunnen leunen en rusten. Ik, die het zoveel beter wilde doen als mijn ouders. We praten erover, dat maakt een groot verschil. Ik druk mijn kids op het hart dat ze niet tekortschieten. Dat ze alles zijn voor mij, vooral meer dan genoeg. Dat als ik bij tijde stoei om mij te bevrijden van beperkende gedachten die me vasthouden in mijn ijspaleis, ze vooral niet mogen twijfelen aan de liefde die ze verdienen. Als ik ontdooi halen we het knuffelen ruimschoots in. Een voorbijganger zei: Je kan niet vermijden dat kinderen getraumatiseerd raken, je kan ze wel van jongs af aan leren met trauma om te gaan. Ik zie vriendjes van mijn kinderen die alles lijken te hebben: een gezin uit één stuk met evenwichtige ouders in een welgesteld leven. Ze liggen in de watten en zijn ontevreden. Er lijkt bij elk kind iets te missen waardoor het harmonisch kan opgroeien zonder verwondingen. Groei vindt plaats in de pijnzone, wat van lijden liefde maakt. Is lijden niet anders dan een groeikans om de beperking te overstijgen? 

Het schoonlikken van mijn ouderwond maakt in elke geval dat ik stukje bij beetje weer echt en authentiek wordt. Ik leer voor mezelf en de ander te zorgen, zonder mezelf te verliezen. Ik voel hoe mijn eigen leegte opvullen, vervulling geeft dat blijvend is. Ik ervaar voor het eerst dat de wereld ook zacht en beminnelijk kan zijn, een veilige plek om te vertoeven. Ik stap regelmatig uit mijn comfortzone om een nieuwe stap te zetten. Ik kijk dankbaar terug naar mijn opvoeding, naar de groei-impulsen die het me bracht. Ik kijk liefdevol naar mijn moeder en mijn vader, naar hun toewijding als ouders en hun onvermogen in het ouderschap. Niet anders dan ik. En in de schemeringen van ouders die zelf niet leerden schijnen, voel ik hun zon in mijn hart.

Mademoiselle Marteaux