De-pressie als groei-impuls.

Ik ben depressief, zeg ik tegen een vriend terwijl ik spijkers sla in het houten kozijn en hij de buitenmuur van het vakantiehuisje pleistert. Chronisch dan nog wel. Hij lacht gulzig. Komaan, jij ben niet chronisch depressief, jij bent chronisch overspannen! Ik kijk hem belangstellend aan. Ik verwacht medeleven en krijg ongeloof. Nu ik eindelijk het lef heb om me uit te spreken over de indicatie na een lang traject bij de psycholoog, drijft hij er de spot mee. Ik had het zelf ook niet zien aankomen. Ik mikte ruwweg op een aandachtsstoornis of iets met overprikkeling en kreeg depressie. De diagnose kwam keihard binnen. Want depressie vind ik zielig. Chronisch depressief al helemaal uitzichtloos. Ik wil geen zielig mens zijn. Al zeker geen lange termijn zielig mens. En ja, mijn humeur is de laatste maanden niet fris of fruitig te noemen. Ik loop zowat vast op alle vlak in mijn leven. Dat burn-out kan uitmonden in depressie, daar had ik over gelezen. Na wat grommelen nam ik de woorden van de psycholoog voor waar aan en nu ik de moed heb om tegen de man op de ladder uit te spreken dat ik depressief ben, moet hij lachen. In zijn relativeren, relativeer ik die zware dobber dan ook maar. Ik kan nog steeds grappend door het leven, dansend op feestjes, lol tappen met mijn kids, picknicken in de lentezon, tuinieren in mijn bloementuin, afspreken met vriendinnen en timmeren aan vakantiehuisjes. Het is zeker niet de meest kleurrijke periode in mijn leven, dat klopt. Dipjes zijn welbekend. Radeloosheid geen vreemde. Mijn energie op een laag pitje. Dat wil niet zeggen dat ik 'het' leven moe ben. Ik ben dit leven moe dat me geen centimeter vooruitbrengt naar een nieuwe bestemming. Ben ik daarom depressief?

Mijn leven is gezegend met een man-coach en een vrouw-coach. Hij die als man mijn hoofd reconstrueert en zij die als vrouw mijn buikgevoel nestelt. We begrijpen depressie mis, zegt de man-coach. Ik zoek het op. Wie twee weken achter elkaar last heeft van somberheid en neerslachtigheid én nergens meer plezier aan beleeft, is depressief, zegt Google. Als die symptomen langer aanhouden dan spreekt DSM-5 - Diagnostic and Statical Manual of Mental Disorders - van een depressieve stoornis. Depressie lijkt een nare ziekte waar je zo snel mogelijk vanaf moet. Om de draad in het leven weer op te pikken. Voor te zetten waar je mee bezig bent. Om de kwaal te onderdrukken is er antidepressiva. Daarmee kan je even vooruit. Natuurvolkeren zetten iemand in de-pressie in het midden van de belangstelling, zegt mijn coach. Het is er geen vloek, wel een zegen want uit de-pressie komen nieuwe ideeën waar het volk baat bij heeft. Zoals het woord het zelf zegt: de-pressie is pressie wegnemen. Stoom afblazen. Onthaasten. Loslaten. Als iets niet meer werkt is er een periode van de-pressie nodig om het oude los te laten zodat het nieuwe kan ontstaan. In die voorbijgaande fase is controle loslaten essentieel. En daar wringt bij ons het schoentje. Controle verliezen is ondenkbaar in onze cultuur. In de controledrang waarin we opgevoed zijn, staat overgave niet bepaald als high-light in ons woordenboek. Een succesvol persoon vult zijn weekplanning piekfijn in, vult de gaatjes haarfijn op en houdt zijn leven lineair op orde. Zelfs ontspanning wordt vanuit het hoofd geregeld in het volgen van verbale films, het afronden van een uitgestippeld fitnessprogramma of getelde meters aan beweging. Als het controle-systeem in duigen valt, bekende kaders omver gaan, moet je noodgedwongen in overgave. Dat is nogal wat.

Een rauwe stop lijkt een drama in een mentaliteit waarin belanden in een eindverhaal niet de bedoeling is. De  bedoeling is altijd maar doorgaan, zonder stilstaan. Depressieve mensen staan stil en wat stilstaat wordt in een brede bocht vermeden. Stel dat ik als bij Natuurvolkeren na de indicatie oprechte felicitaties zou ontvangen. Gefeliciteerd Mevrouw Marteaux, u bent vereerd met een de-pressie. Neemt u ruim de tijd om een hele poos vooral niets te doen. U krijgt een ervaringsdeskundige die u persoonlijk begeleidt doorheen uw camino in eigen huid. Die gaat met u helemaal tot aan het nulpunt om u dan te assisteren bij de heropbouw van een leven dat beter bij u past. U zal zichzelf hervinden en heel de samenleving gaat baat hebben bij het delen van uw nieuwe talenten. En vergeet vooral niet, Mevrouw Marteaux. U bent op dit moment absoluut geen verliezer. Voor ons bent u nu al een winnaar. Dit scenario voelt anders dan kernwoorden als somberheid, schaamte en schuldgevoelens die we aan het ziektebeeld vasthangen. Depressie hoort niet in de doofpot. Het onderwerp bespreekbaar maken, maak het draaglijker. In de identificatie met depressie kan het zomaar gebeuren dat iemand zegt dat hij of zij depressief is. Doorheen een de-pressie gaan, voelt heel anders. Als een voorbijgaande fase aan uitdagingen om uiteindelijk gerenoveerd terug te komen. De ziel neemt je mee op ontdekkingsreis in jezelf met een nobel doel. Als ik het moment terughaal bij dat raamkozijn, dan zou ik tegen de man op de trap kunnen zeggen: Ik ga doorheen een de-pressie omdat ik voel dat contact mag maken met wie ik in kern ben. Mij verbinden met mijn ware inhoud. In overgave en vertrouwen ga ik die uitdaging aan. Ik gun mezelf de tijd die ik nodig heb om elk plekje in mij te herontdekken, te herbeleven, te herwaarderen om straks als oprechte versie van mezelf, een opgeknapte kwaliteit te delen met de wereld.

Mademoiselle Marteaux